ارزیابی توقعات شهروندان از فضاهای شهری

نام پروژه ::ارزیابی توقعات شهروندان از فضاهای شهری

مطالعه موردی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد «M. A.»

فهرست مطالب:

چکیده    ….
 فصل اول : کلیات تحقیق
۱-۱- مقدمه و بیان مسئله    ۳
۱-۲- اهداف تحقیق    ۵
۱-۳- ضرورت و اهمیت تحقیق    ۵
۱-۴- سؤالات تحقیق    ۷
۱-۵- فرضیات تحقیق    ۷
۱-۶  پیشینه تحقیق    ۸
۱-۷ روش انجام تحقیق    ۱۱
۱-۸ روش و ابزار گردآوری اطلاعات     ۱۱
۱-۹  روش تجزیه و تحلیل اطلاعات     ۱۳
فصل دوم : مبانی نظری
۲-۱ تعریف شهر     ۱۵
۲-۲- تعریف فضا    ۱۵
۲-۲-۱- گونه بندی فضاها    ۱۶
۲-۳- تعریف فضای شهری    ۱۸
۲-۳-۱- محتوای فضاهای شهری    ۱۹
۲-۴- انواع فضاهای شهری و سلسله مراتب آن ها    ۲۵
۲-۴-۱- خیابان    ۲۷
۲-۴-۲- میدان    ۳۲
۲-۵- تعریف مشارکت    ۳۴
۲-۶- فلسفه مشارکت    ۳۵
۲-۷- سوابق مشارکت مردمی در برنامه ریزی شهری     ۳۸
۲-۸- اهداف مشارکت    ۴۰
۲-۹- پیش نیازهای لازم و تأثیر گذار برای مشارکت شهروندان    ۴۱
۲-۱۰- انواع مشارکت    ۴۳
۲-۱۱- سطوح مشارکت    ۴۹
۲-۱۲- عوامل موثر در تداوم مشارکت مردم    ۵۱
۲-۱۳- نقش مشارکت مردمی در طرح های شهری    ۵۴
۲-۱۴-روشهای جلب مشارکت مردم و دخالت دادن آنها در فرآیند برنامه ریزی مشارکتی    ۵۷
۲-۱۶- ظرفیت های موجود جهت مشارکت مردمی در امور شهری در ایران    ۶۴
۲-۱۷- معایب مشارکت مردمی    ۶۴
۲-۱۸- محدودیت های مردمی در برنامه ریزی و مدیریت شهری در ایران    ۶۵
۲-۱۹- پیش شرطهای اصلی تحقق مشارکت شهری    ۷۲
۲-۲۰-موانع و بازدارنده های مشارکت شهری     ۷۳
۲-۲۱- راهکارهای جلب مشارکت مردم    ۷۳
فصل سوم : بررسی ویژگی های طبیعی شهر کرمانشاه
۳-۱- عوامل طبیعی    ۷۷
۳-۱-۱- موقعیت جغرافیایی استان کرمانشاه    ۷۷
۳-۱-۲– موقعیت جغرافیایی شهرستان کرمانشاه       ۷۷
۳-۱-۳- موقعیت جغرافیایی شهر کرمانشاه         ۷۸
۳-۱-۴- توپوگرافی    ۸۰
۳-۱-۵- موقعیت زلزله خیزی منطقه کرمانشاه    ۸۳
۳-۱-۶- ویژگی های آب و هوایی    ۸۴
۳-۲- عوامل انسانی    ۹۰
۳-۲-۱ تاریخچه شهر کرمانشاه    ۹۰
۳-۲-۲- ویژگی های جمعیتی    ۹۲
۳-۲-۲-۱ تغییر و تحول جمعیت    ۹۲
۳-۲-۲-۲- ترکیب و ساختمان جمعیت    ۹۸
۳-۲-۲-۳- بعد و حجم جمعیت      ۱۰۵
۳-۲-۳- ساختار شغلی    ۱۰۸
۳-۲-۴- میزان اشتغال و بیکاری جمعیت    ۱۱۴
۳-۲-۵- ویژگی های فضایی – کالبدی      ۱۱۵
۳-۲-۵-۱- روند توسعه تاریخی و شکل گیری شهر کرمانشاه    ۱۱۵
۳-۲-۵-۲- ۱- دوران قبل از قاجار    ۱۱۶
۳-۲-۵-۲-۲- دوران قاجاریه    ۱۱۷
۳-۲-۵-۲-۳- دوره پهلوی    ۱۱۸
۳-۲-۵-۲-۴- دوره حاضر (بعد از انقلاب اسلامی)    ۱۲۱
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش
۴-۱- مقدمه    ۱۲۴
۴-۲- معرفی محدوده مورد مطالعه    ۱۲۵
۴-۲- یافته های حاصل از پرسشنامه در زمینه ارزیابی توقعات شهروندان از خیابان مدرس    ۱۲۹
۴-۲-۱- جنسیت افراد    ۱۳۰
۴-۲-۲- افراد مورد پرسش    ۱۳۱
۴-۲-۳- منظور شهروندان از آمدن به خیابان مدرس    ۱۳۲
۴-۲-۴- وجود مراکز خرید و توقعات شهروندان    ۱۳۳
۴-۲-۵- وجود فضای سبز و توقعات شهروندان    ۱۳۴
۴-۲-۶- وجود مبلمان شهری و توقعات شهروندان    ۱۳۵
۴-۲-۷- کف سازی خیابان و توقعات شهروندان    ۱۳۷
۴-۲-۸- فضای کافی پیاده رو ها و توقعات شهروندان    ۱۳۸
۴-۲-۹- ایمنی حرکت پیاده و توقعات شهروندان    ۱۳۹
۴-۲-۱۰- امنیت اجتماعی و توقعات شهروندان    ۱۴۰
۴-۲-۱۱- نظافت و پاکیزگی خیابان مدرس و توقعات شهروندان    ۱۴۱
۴-۲-۱۲- قابلیت  تحرک و دسترسی خیابان مدرس و توقعات شهروندان      ۱۴۲
۴-۲-۱۳- جذابیت و چشم نوازی خیابان مدرس و توقعات شهروندان    ۱۴۳
۴-۲-۱۴- ): گذران اوقات فراغت و توقعات شهروندان      ۱۴۴
۴-۲-۱۵- پاسخگویی فضاهای شهری به توقعات شهروندان    ۱۴۶
۴-۲-۱۶- طرح ساماندهی و تعریض خیابان مدرس و توقعات شهروندان    ۱۴۷
۴-۲-۱۷- رضایت شهروندان از در نظر گرفتن مشارکت آنها در طرح ساماندهی و تعریض    ۱۴۸
۴-۲-۱۸- تمایل شهروندان برای مشارکت در طرح ساماندهی و تعریض خیابان مدرس    ۱۴۹
۴-۲-۱۹- رضایتمندی شهروندان از خیابان مدرس    ۱۵۰
۴-۲-۲۰- اولویت بندی توقعات شهروندان از خیابان مدرس    ۱۵۱
۴-۳- تحلیل همبستگی  به روش پیرسون، اسپیرمن و کندال b    ۱۵۳
۴-۳-۱- عدم در نظر گرفتن توقعات و برآورده نشدن توقعات      ۱۵۳
۴-۳-۲- عدم در نظر گرفتن مشارکت و برآورده نشدن توقعات        ۱۵۵
فصل پنجم : آزمون فرضیات، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
۵-۱- بحث    ۱۵۸
۵-۲- آزمون فرضیات    ۱۶۰
۵-۲-۱- آزمون فرضیه اول : پاسخگویی فضاهای شهری(خیابان مدرس) به نیازهای شهروندان می تواند باعث افزایش کارآیی فضاهای شهری شود    ۱۶۰
۵-۲- ۲- آزمون فرضیه دوم : خیابان مدرس توانسته است رضایتمندی و توقعات شهروندان را برآورده سازد    ۱۶۲
۵-۲-۳- آزمون فرضیه سوم : با درک توقعات شهروندان، اولویت های برنامه ریزی مشخص می گردد و مشارکت مردمی برای رفع مشکلاتی که از طرف مردم در اولویت قرار گرفته افزایش می یابد    ۱۶۴
۵-۳- نتیجه گیری    ۱۶۹
۵-۴- پیشنهادات    ۱۷۵

فهرست جداول
جدول شماره: (۲-۱) عناصر و عوامل محتوای فضای شهری.    ۲۱
جدول شماره (۲-۲) کاربرد و عملکرد خیابان به عنوان فضای عمومی در طول تاریخ    ۲۹
جدول شماره (۲-۳) : شیوه مشارکت از نظر انگیزه روانی    ۴۴
جدول شماره ۳-۱: حداقل مطلق ، حداکثر مطلق ، میانگین حداقل ، میانگین حداکثر و میانگین ماهانه دمای شهر کرمانشاه    ۸۶
جدول ۳-۲ : متوسط بارندگی ماهانه ، حداکثر و حداقل بارندگی ماهانه شهر کرمانشاه    ۸۸
جدول شماره ۳-۳ : میانگین نم نسبی ماهانه در شهر کرمانشاه    ۸۹
جدول شماره ۳- ۴: درصد رشد جمعیت شهر کرمانشاه در فاصله زمانی سال های ۱۳۸۵- ۱۳۳۵    ۹۳
جدول شماره ۳-۵ : ساختمان سنی شهر کرمانشاه در فاصله سال های ۱۳۷۵- ۱۳۳۵    ۹۴
جدول شماره ۳-۶ : جایگاه شهر کرمانشاه ، در سلسله مراتب شهری استان کرمانشاه    ۹۶
جدول ۳- ۷ : جمعیت شهرهای استان کرمانشاه در سرشماری ۱۳۸۵- ۱۳۶۵    ۹۷
جدول شماره ۳-۸ : توزیع نسبی جمعیت شاغل و بیکار ۱۰ ساله و بیشتر برحسب وضع سواد و سطح تحصیلات (درصد)    ۱۰۰
جدول شماره ۳-۹ : مهاجران واردشده به استان طی۱۰ سالگذشته برحسب سن وآخرین محل اقامت قبلی، آبان ۱۳۸۵    ۱۰۴
جدول شماره ۳-۱۰ : تغییرات واحد مسکونی و تراکم خانوار شهری طی سال های ۱۳۸۵- ۱۳۴۵    ۱۰۷
جدول شماره ۳-۱۱: شاخصهای عمده ی نیروی کار در جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر (درصد)    ۱۱۱
جدول شماره ۳-۱۲ : توزیع نسبی شاغلان ۱۰ساله و بیشتر برحسب گروه های عمده     ۱۱۳
جدول شماره ۳-۱۳ : توزیع نسبی شاغلان ۱۰ ساله و بیشتر برحسب وضع شغلی     ۱۱۴
جدول شماره ( ۴-۱): جنس    ۱۳۰
جدول شماره ( ۴-۲): افراد مورد پرسش    ۱۳۱
جدول شماره(۴-۳): منظور از آمدن به خیابان مدرس    ۱۳۲
جدول شماره(۴-۴):وجود مراکز خرید و توقعات شهروندان    ۱۳۳
جدول شماره(۴-۵):وجود فضای سبز و توقعات شهروندان    ۱۳۴
جدول شماره (۴-۶): وجود مبلمان شهری و توقعات شهروندان    ۱۳۶
جدول شماره (۴-۷):کف سازی و توقعات شهروندان    ۱۳۷
جدول شماره (۴-۸):فضای کافی پیاده رو ها و توقعات شهروندان    ۱۳۸
جدول شماره (۴-۹):ایمنی حرکت پیاده و توقعات شهروندان    ۱۳۹
جدول شماره (۴-۱۰): امنیت اجتماعی و توقعات شهروندان    ۱۴۰
جدول شماره (۴-۱۱):  نظافت و پاکیزگی خیابان مدرس و توقعات شهروندان    ۱۴۱
جدول شماره (۴-۱۲): قابلیت  تحرک و دسترسی خیابان مدرس و توقعات شهروندان    ۱۴۲
جدول شماره (۴-۱۳): جذابیت و چشم نوازی خیابان مدرس و توقعات شهروندان    ۱۴۳
جدول شماره (۴-۱۴): گذران اوقات فراغت و توقعات شهروندان    ۱۴۵
جدول شماره (۴-۱۵): پاسخگویی فضاهای شهری به توقعات شهروندان    ۱۴۶
جدول شماره (۴-۱۶): طرح ساماندهی و تعریض خیابان مدرس و توقعات شهروندان    ۱۴۷
جدول شماره (۴-۱۷):  رضایت شهروندان از در نظر گرفتن مشارکت آنها در طرح ساماندهی     ۱۴۸
جدول شماره (۴-۱۸): تمایل شهروندان برای مشارکت در طرح ساماندهی و تعریض خیابان مدرس    ۱۴۹
جدول شماره (۴-۱۹):رضایتمندی شهروندان از خیابان مدرس    ۱۵۰
جدول شماره (۴-۲۰): اولویت بندی توقعات شهروندان از خیابان مدرس    ۱۵۱
جدول شماره (۴-۲۱) : عدم در نظر گرفتن توقعات و برآورده نشدن توقعات    ۱۵۳
جدول شماره (۴-۲۲) : همبستگی بین عدم در نظر گرفتن مشارکت و برآورده نشدن توقعات    ۱۵۵
جدول شماره(۵-۱) :  پاسخگویی فضاهای شهری به توقعات شهروندان می تواند باعث افزایش کارآیی فضاهای شهری شود…    ۱۶۱
جدول شماره)۵-(۲: آیا خیابان مدرس توانسته است رضایتمندی و توقعات شما را برآورده سازد    ۱۶۳
جدول شماره(۵-۳):  آیا در طرح ساماندهی و تعریض خیابان مدرس توقعات شما در نظر گرفته شده    ۱۶۵
جدول شماره(۵-۴):  آیا در طرح ساماندهی و تعریض خیابان مدرس مشارکت شما در نظر گرفته     ۱۶۶
جدول شماره(۵-۵): آیا مایلید که در طرح ساماندهی و تعریض خیابان مدرس مشارکت داشته باشید۱۶۶

فهرست نمودار
نمودار شماره (۲-۱) انواع فضای شهری و سلسله مراتب آن ها      ۲۷
نمودار شماره۳-۱ : میانگین دمای هوای شهر کرمانشاه ۲۰۰۵- ۱۹۹۵    ۸۶
نمودار ۳-۲ : میانگین بارش شهر کرمانشاه درسال های ۲۰۰۵- ۱۹۵۵    ۸۸
نمودار شماره ۳-۳ : رشد جمعیت استان کرمانشاه ۱۳۸۵- ۱۳۳۵    ۹۴
نمودار شماره ۳-۴ : جایگاه شهر کرمانشاه درسلسله مراتب شهری استان کرمانشاه    ۹۴
نمودار شماره( ۴-۱ )    ۱۳۰
نمودار شماره( ۴-۲ )    ۱۳۱
نمودار شماره( ۴-۳)    ۱۳۲
نمودار شماره( ۴-۴)    ۱۳۳
نمودار شماره( ۴-۵)     ۱۳۴
نمودار شماره( ۴-۶)    ۱۳۶
نمودار شماره( ۴-۷)       ۱۳۷
نمودار شماره(۴-۸)    ۱۳۸
نمودار شماره(۴-۹)    ۱۳۹
نمودار شماره(۴-۱۰)    ۱۴۰
نمودار شماره(۴-۱۱)    ۱۴۱
نمودار شماره(۴-۱۲)    ۱۴۲
نمودار شماره(۴-۱۳)    ۱۴۳
نمودار شماره(۴-۱۴)    ۱۴۵
نمودار شماره(۴-۱۵)    ۱۴۶
نمودار شماره(۴-۱۶)    ۱۴۷
نمودار شماره(۴-۱۷)    ۱۴۸
نمودار شماره(۴-۱۸)    ۱۴۹
نمودار شماره(۴-۱۹)    ۱۵۰
نمودار شماره(۴-۲۰)    ۱۵۲
نمودار شماره(۴-۲۱)    ۱۵۲

فهرست نقشه ها
نقشه ۳-۱: موقعیت شهرکرمانشاه درکشور، استان و شهرستان    ۷۹
نقشه ۳-۲:  نقشه رقومی – ارتفاعی (Dem) سه بعدی استان کرمانشاه    ۸۲
نقشه ۳- ۳: رشد شهرکرمانشاه از دوره صفویه تا سال ۸۹    ۱۲۲
نقشه شماره (۴-۱):نقشه موقعیت خیابان مدرس    ۱۲۶

چکیده
این پژوهش در جهت شناسایی عوامل موثر بر توقعات شهروندان و ایجاد یک فضای شهری سرزنده انجام گرفته
است. در این پژوهش تلاش بر این بوده که با توجه به اهمیت توقعات شهروندان از فضاهای شهری (خیابان)  و
هم چنین نقش پیادهرو در کیفیت زندگی شهروندان (در تقابل با حضور اتومبیل و حرکت سواره که مخل ایمنی و امنیت میگردد) در قالب مفهومی تحت عنوان ارزیابی توقعات شهروندان از فضاهای شهری پرداخته شده است. این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد که به روش پیمایشی انجام شده است برای تعیین حجم نمونه، با توجه به این که تعداد کل جامعه آماری در دسترس نمیباشد، از روشی استفاده شد که به جامعه آماری وابسته نباشد. در نتیجه حجم نمونه ۲۰۰ نفر به دست  آمد.کلیه محاسبات آماری این پژوهش بوسیله نرم افزار spss انجام گرفته است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که خیابان مدرس نتوانسته است توقعات شهروندان را در زمینههای وجود مراکز خرید، فضای سبز، مبلمان شهری، کف سازی، فضای کافی پیاده رو ، ایمنی حرکت پیاده، امنیت اجتماعی، نظافت و پاکیزگی، قابلیت تحرک و دسترسی، جذابیت و چشم نوازی، گذران اوقات فراغت، پاسخگویی به نیازهای شهروندان، رضایت و سرزندگی  برآورده ساخته است که برساس یافته های پژوهش توقعات شهروندان از این فضای شهری(خیابان مدرس ) برآورده نشده است و در طرح ساماندهی و تعریض خیابان مدرس توقعات و مشارکت ساکنین در نظر گرفته نشده است.
واژگان کلیدی : فضای شهری – توقعات- رضایت- سرزندگی- مشارکت- خیابان مدرس

Abstract
This study to identify factors took affecting expectations of citizens and creating a vibrant urban space. In this research effort was on the importance of expectations that citizens of urban spaces (streets) and I also implemented role in the quality of life of citizens (in contrast to the presence of moving vehicles and vehicles that are detrimental safety and security) in the form of conceptual assessment expectations as citizens of urban spaces has been discussed. This study was a descriptive – analytical survey was conducted to determine the sample size, given that total population is   not available, the method was not dependent on the population. Thus sample size was 200. All statistical calculations by the study was conducted spss software. The results of this study show that  instructor has been unable Street expectations of citizens in the area, there by shopping centers, green spaces, urban furniture, flooring, space walk, moving off the safety, security, cleaning and cleanliness, mobility and accessibility, attractiveness and eye-catching, leisure, respond to citizen needs, satisfaction and vitality is built to meet the expectations of citizens Brsas findings of urban space (streets modares) is not fulfilled and the project organization and modares Street expectations, and teacher participation is not considered residents.
Keywords: Urban space – expectations – Satisfaction – vitality – Partnership –modares street