بررسی ساختارها و برنامه های مشارکتی شهرداری تهران
(با تاکید بر ساختارها و برنامه های مشترک آموزش و پرورش و شهرداری)
در یکی دو دهه اخیر بسیاری از سازمانها و نهادهای دخیل در امر مدیریت و برنامه ریزی در سطح جهان، بر ترویج نگرش مشارکتی برای تشویق نوعی رهیافت مدیریت و برنامهریزی از ” پایین به بالا ” برای حل معضلات و آسیبها به خصوص در کلانشهرها تاکید داشتهاند که در این راستا تصمیمگیری و چاره اندیشی در خصوص حل مسائل شهری مبتنی بر دخالت مردم بر سرنوشت خویش، یکی از کارسازترین راه حلها در رویکردهای مشارکتی برای حل معضلات و آسیبهای شهری بوده است.
پارادایم جدید که در پی تمرکززدایی گسترده از قدرت و مدیریت در سطوح کلان گام برداشته است، به دنبال تغییر از یک نگاه “تجویزی به مشارکتی”، از تاکید بر نتیجه به تمرکز بر فرآیند، از وابستگی به منابع موجود به «ظرفیت سازی»، از توجه به راهحلهای دولت محور به شیوههای حل مسأله با تاکید بر ابتکارات جامعه مدنی و از مساعدت و همیاری به مشارکت واقعی است.
بنابراین یکی از اساسیترین مسائلی که جوامع امروزی با آن مواجهند، مشارکت مردم در فرآیند توسعه به ویژه امور مربوط به توسعه محلی و مشارکت در امور محلی میباشد و با توجه به سیر تکاملی مشارکت و قرار گرفتن آن در بطن توسعه به عنوان یک عامل موثر و اثبات شده، گسترش روحیه مشارکتی در افراد و بسط فرهنگ مشارکت، امری معقول و حتی اجتناب ناپذیر مینماید. مشارکت شهروندان در جامعه شهری موجب نتایجی بس گرانبها و متقابلی برای نظام مدیریت شهری و شهروندان خواهد بود.
امروزه رویارویی با مسائل و مشکلاتی که ابر شهرهای جهان با آن دست به گریبان هستند مانند انفجار جمعیت، حاشیهنشینی و اسکان غیر رسمی، نابسامانی، وضعیت ترافیک، آلودگی محیط زیست، سیل مهاجران روستایی به شهر و مسائلِ بسیار دیگر که با تسریع فرآیند شهرنشینی، رشد سریع ارتباطات، اطلاعات و فنآوری، جهانی شدن اقتصاد و بازارهای کار و سرمایه و… دائماً در حال گسترش و پیچیدگی بیشتر هستند، تنها با بهرهگیری درست و بهینه از توانها، استعدادها و ظرفیتهای بالقوه وسیع موجود در شهروندان و منابع شهری در حوزههای گوناگون و در قالب طرحها و برنامههای مشارکتی قابل حل هستند.
تهران در سالهای اخیر رشد و توسعه زیادی داشته است (مدنی پور، 1381). همین امر مشکلات و تناقضات زیادی را برای آن در عرصههای مختلف به وجود آورده است.
شناسایی، حل مسائل و معضلات این شهر، ارتقاء سطح کیفی زندگی در ابعاد گوناگون اجتماعی، در گروِ نگاه عالمانه، شناخت دقیق و برنامهریزی همهجانبه است رشد و توسعه این شهر به حدی است که مشارکت کلیه اقشار و طبقات جامعه را در مدیریت و برنامهریزیهای اجتماعی طلب میکند؛ از جمله این اقشار میتوان به طیف عظیم، پرانرژی و تعیینکننده کودکان و نوجوانان، جوانان، در کنار میانسالان و کهنسالان اشاره کرد. مدیریت شهری بدون تعامل با اقشار مختلف اجتماعی قادر به انجام کار تأثیرگذار نخواهد بود.
به همین خاطر در سالهای اخیر شهرداری تهران رویکرد اصلی خود را بر مشارکت مردمی بنا نهاده و به دنبال توانمندسازی مردم جهت به دست گرفتن امور شهری است. به همین خاطر با همکاری نهادهای دیگر (خانواده و آموزش و پرورش) سعی دارد مشارکت را به امری نهادینه شده در امور شهری تبدیل نماید. بنابراین این مقاله به دنبال ان است که ضمن بررسی مختصر مفهوم مشارکت و جایگاه آن در دیدگاههای نظری به سئوالات زیر پاسخ دهد.
1- شهرداری تهران برای تحقق بخشی به امر مشارکت(مشارکت شهری) کدام نهادها، طرحها و برنامههای مشارکتی را به وجود آورده است؟ ویژگیها و اهداف آنها کدام است؟
2- آیا شهرداری به هدف خود(مشارکت پذیری شهروندان) دست یافته است؟
چکیده:
این مقاله تلاش می کند که ضمن شناسایی نهادهای مشارکتی و برنامه های شهرداری تهران به ویژه نهادهای مشترک میان شهرداری و آموزش و پرورش، ارزیابی انتقادی از آنها ارائه دهد.
بنابراین پس از مروری بر ادبیات نظری و انتخاب روش کیفی، از تکنیک های متعددی نظیر بررسی اسناد، مصاحبه و مشاهده مستقیم جهت گردآوری داده ها استفاده می نماید.
نتایج پژوهش نشان می دهند که عمده ترین نهادهای مشارکتی عبارتند از: غنچه های شهر، شهرداران خانواده، شهر داران مدرسه، شهرسازان جوان و کانون اندیشه شهر هستند که به غیر از مورد اول و آخر مابقی نهادها مشترک میان شهرداران و آموزش و پرورش هستند. علیرغم اهمیت مفهوم مشارکت و نقش آن در اعتلا و کیفیت زندگی و طراحی هوشمندانه و موثر این نهادها، چندان موفقیتی در این زمینه دیده نمی شود زیرا که
۱- آموزش و پرورش در محتوای درسی مدارس و مراکز تربیت معلم مباحث مشارکت را لحاظ نکرده است و همچنان بر عدم ورود این مباحث اصرار می ورزد. به همین خاطر معلمان و مربیان این نهاد تاثیر گذار اغلب با مباحث مشارکت بیگانه اند؛ مضاف بر این در تشکیلات سازمانی آموزش و پرورش شهر تهران جایگاهی برای مشارکت و امور شهروندی دیده نشده است و این مهم همچنان بخش ناچیزی از وظایف معاونت پرورشی تلقی می شود.
۲- شهرداری نیز تا حدودی نگاه از بالا به پایین دارد و مباحث مشارکت و شهروندی نزد برخی مدیران میانی و اجرایی درونی نشده است. علاوه بر این، شهرداری در این عرصه تنهاست و از دیگر نهادها کمک و همکاری چندانی دریافت نمی کند.در مورد غنچه های شهر و کانون اندیشه شهر نیز توفیق چندانی حاصل نشده است. این مهم نیز به عدم نهادینه شدن مفهوم مشارکت در فرهنگ و زندگی مردم و حتی خود نهاد شهرداری مربوط است.
پژوهش حاضر برنامه های مشارکتی نظیر طرح ایستگاه سیار، پیک شهر، تیم عملیاتی اجرایی و فرهنگی، شهر در دست بچه ها، برگزاری جشن ها و مراسم با محوریت مشارکت و شهروندی را مورد ارزیابی انتقادی قرار می دهد. نهایتاً پیشنهادات و راهکارهایی را در این زمینه عرضه می دارد.
کلید واژه: مشارکت، غنچه های شهر، شهرداران خانواده، شهرداران مدرسه، شهرسازان جوان، کانون اندیشه شهر، پیک شهر
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه و بیان مسئله
مفهوم مشارکت و جایگاه آن در دیدگاههای نظری
یافته های تحقیق
ساختار هایِ مشارکتیِ شهرداری
ارزیابی
تحلیل محیطی از طریق شهر سازان جوان
طرحها و برنامههای مشارکتی شهرداری در سطح شهر
اقدامات اجرایی
نتیجه گیری
راهکارها و پیشنهادات
منابع و مأخذ
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
- پشتیبانی واتساپ در صورت هرگونه مشکل (لطفا واتساپ)
- راهنمای خرید