برنامه ریزی به منظور ارتقاء کیفیت زندگی شهری

برنامه ریزی کیفیت زندگی شهری

پایان نامه دوره کارشناسی ارشد رشته شهرسازی

دسته بندی:: رشته شهرسازی

بخشی از پایان نامه برنامه‌ریزی به‌منظور ارتقاء کیفیت زندگی شهری (استاندارد زندگی شهری)

مقدمه:

مورد مطالعه  مرکزی شهر خرم آباد برنامه ریزی به منظور ارتقاء کیفیت زندگی شهری(استاندارد زندگی شهری)

پهنه بندی شهر بر اساس کار رویکرد صرف شهرسازی به ابعاد کالبدی – کارکردی شهر بدون توجه به ارزش‌ها و اهداف اجتماعی و اقتصادی مترتب بر آن، فلسفه وجودی شهرها، به‌عنوان محلی برای زندگی را با تردیدهای جدید مواجه کرد، به‌گونه‌ای که عمده انتقادات علیه این نوع برنامه‌ریزی متوجه اهداف و ارزش‌های تمرکز شده بود.

رواج این نوع تفکر، لزوم «قابل زیست بودن شهر» اجتماعی و کیفی و به عبارتی تجدیدنظر اساسی در اهداف و روش‌های برنامه‌ریزی و چاره‌اندیشی برای مقابله با این پدیده را به‌ضرورتی مبرم مبدل ساخته است، زیرا تحولات عمیق شهرنشینی معاصر مانند تحول در شیوه‌های اسکان، گذران اوقات فراغت، ارتباطات و غیره در نیم‌قرن اخیر، شیوه‌های تصمیم سازی و سیاست‌گذاری در برنامه‌ریزی شهری را از بنیاد دگرگون ساخته و هیچ راهی جز تجدیدنظر اساسی در محتوا و روش برنامه‌ریزی عقلایی را باقی نگذاشته است.

کردهای اداری ۵۶ – نقشه فرایند تحول در دی دگاهها و روشهای موضوع « کیفیت زندگی شهری » برنامه ریزی عقلایی تحت تأثیر مفاهیم اجتماعی و کیفی توسعه مانند اصلی این تحقیق است. نتایج بهدست آمده از مطالعات در پنج فصل تدوین و ارائه شده است.

در فصل اول، کلیات تحقیق شامل طرح مسأله، ضرورت انجام، اهداف و فرضیه های تحقیق آورده شده است.

در فصل دوم، مبانی نظری و تجارب جهانی ارتقای کیفیت زندگی شهری و هم چنین مفهوم سازی مرکز شهر مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل سوم تحقیق، به تعیین محدوده مرکز شهر خرم آباد و تعریف مرکز شهر با کیفیت زندگی شهری بالا اختصاص داده شده است . شاخص سازی مرکز شهر با کیفیت زندگی شهری بالا در این فصل انجام شده است.

در فصل چهارم  به منظور ارائه رویکردی مشخص و کاربردی، ۱۴ شاخص اصلی کیفیت زندگی شهری در این تحقیق در قالب ۲۲ متغیر، معرفی و بر اساس آنها سطح زندگی در مرکز شهر خرم آباد مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است.

و نهایتاً در فصل پنجم، نتایج حاصل از کاربرد شاخصها در مرکز شهر خرم آباد و پیشنهادات کلی تحقیق ارائه شده است.

امید است که با بهره گیری از اصول و مبانی نظری کیفیت زندگی به منظور اعتلای کیفیت محیط در مراکز شهری، یافته های این پژوهش بتواند جهت اتخاذ الگوی مداخله هدفمند و مناسب در مراکز شهری، راهکارهای مناسبی در اختیار تصمیم سازان(مهندسان مشاور ) و تصمیم گیران شهری (مدیریت شهری) قرار دهد.

فهرست مطالب:

مقدمه۱

فصل اول: کلیات

مقدمه۳
۱- طرح مسأله۴ -۱
۲- اهداف تحقیق۷ -۱
۳- سئوالات اصلی تحقیق۸ -۱
۴- سابقه و ضرورت انجام تحقیق۱۰ -۱
۵- فرضیههای تحقیق۹ -۱
۶- روششناسی تحقیق۱۰ -۱
۷- روشها و ابزار گردآوری دادهها ۱۱ -۱
۸- روشهای تحلیل دادهها۱۲ -۱
۹- محدودیتهای تحقیق۱۳ -۱
۱۰ – محدوده مطالعه۱۳ -۱
۱۱ – تحلیل و جمعبندی۱۳ -۱

فصل دوم: مبانی و چارچوب نظری

مقدمه۱۵
۱- کیفیت زندگی شهری ۱۶ -۲
۱- مقدمه۱۶ -۱-۲
۱- دلایل و ضرورت توجه۱۶ -۱-۱-۲
۲- منشأ و آغاز توجه ۱۸ -۱-۱-۲
۳- تأثیر مفهوم کیفیت زندگی بر برنامه ریزی شهری ۲۰ -۱-۱-۲
۲- تعاریف و مفاهیم۲۱ -۱-۲
۳- معیارها و شاخصها۲۴ -۱-۲
۱- تجربیات جهانی۲۶ -۳-۱-۲
۲- شاخصهای پیشنهادی۳۳ -۳-۱-۲
۲- مرکز شهر۳۶ -۲
۱- دلایل و ضرورت توجه۳۶ -۲-۲
۲- تعاریف و مفاهیم۳۸ -۲-۲
۳- معیارها و شاخصها ۴۲ -۲-۲
۳- تحلیل و جمعبندی۴۳ -۲

فصل سوم: تعیین محدوده مرکز شهر و تعریف مرکز شهر با کیفیت در زندگی شهری بالا

مقدمه۴۵
۱- فرایند تعیین مرکز شهر۴۶ -۳
۱- بررسی روند توسعه کالبدی شهر۴۷ -۱-۳
۲- تعریف شاخص ها و نتایج کاربرد آنها ۵۰ -۱-۳
۱- معیارهای کارکردی۵۰ -۲-۱-۳
۲- معیارهای جمعیتی- اجتماعی۵۶ -۲-۱-۳
۳- معیارهای بصری و زیبایی شناختی۶۳ -۲-۱-۳
۴- معیارهای ترافیکی و جابجایی۶۳ -۲-۱-۳
۳- نتایج کاربرد شاخص های چهارگانه۶۴ -۱-۳
۴- مقایسه پهنه بندی شاخصها و معرفی محدوده نهایی مرکز شهر۶۹ -۱-۳
۲- ویژگی های مرکز شهر خوب۷۰ -۳
۱- شاخص های زیبا یی شناختی۷۱ -۲-۳
۱- حس امنیت۷۱ -۱-۲-۳
۲- حس راحتی۷۱ -۱-۲-۳
۳- دسترسی یا نفوذپذیری ۷۲ -۱-۲-۳
۴- تنوع و گوناگونی۷۲ -۱-۲-۳
۵- خوانایی ۷۲ -۱-۲-۳
۲- شاخصهای اجتماعی۷۳ -۲-۳
۱- ایمنی و امنیت اجتماعی۷۴ -۲-۲-۳
۲- فضاهای گذران اوقات فراغت۷۵ -۲-۲-۳
۳- فضاهای پیاده۷۵ -۲-۲-۳
۴- فضاهای باز و سبز۷۶ -۲-۲-۳
۵- فضای قابل سکونت۷۶ -۲-۲-۳
۶- آموزش۷۷ -۲-۲-۳
۷- مشارکت۷۷ -۲-۲-۳
۳- شاخصهای اقتصادی ۷۷ -۲-۳
۴- شاخصهای کالبدی۷۷ -۲-۳
۵- شاخصهای ارتباطی و حملونقل ۷۸ -۲-۳
۳- تحلیل و جمعبندی۸۲ -۳

فصل چهارم: سنجش و ارزیابی کیفیت زندگی شهری در مرکز شهر خرم آباد

مقدمه۸۴
۱- معرفی محدوده مطالعه ۸۶ -۴
۲- معرفی تحقیق ۸۹ -۴
۳- شاخصهای اصلی۹۰ -۴
۱- امنیت اجتماعی۹۲ -۳-۴
۱- تراکم جمعیت شب و روز۹۳ -۱-۳-۴
۲- فضاهای بی دفاع و غیرپویا۹۴ -۱-۳-۴
۳- تداخل حرکت سواره و پیاده ۹۵ -۱-۳-۴
۲- فضاهای گذران اوقات فراغت۹۶ -۳-۴
۳- فضاهای پیاده۱۰۲ -۳-۴
۴- فضاهای باز و سبز عمومی۱۰۳ -۳-۴
۵- مشارکت اجتماعی۱۰۴ -۳-۴
۶- فضای قابل سکونت۱۰۵ -۳-۴
۱- تراکم خانوار در واحد مسکونی۱۰۵ -۶-۳-۴
۲- تراکم نفر در اتاق ۱۰۶ -۶-۳-۴
۳- سرانه مسکن۱۰۷ -۶-۳-۴
۴- ارزش زمین۱۰۷ -۶-۳-۴
۷- تأمین نیازهای پایه۱۱۱ -۳-۴
۸- ضریب تکفل۱۱۲ -۳-۴
۹- رضایت شغلی۱۱۵ -۳-۴
۱۰ – سطح سرویس۱۱۵ -۳-۴
۱۱ – سیستم حملونقل عمومی۱۱۸ -۳-۴
۱۲ – پارکینگ۱۱۹ -۳-۴
۱۳ – کیفیت ساختمان۱۲۰ -۳-۴
۱- نوع مصالح۱۲۰ -۱۳-۳-۴
۲- عمر ساختمان ۱۲۱ -۱۳-۳-۴
۱۴ – دانه بندی (چیدمان ساختمانها۱۲۲ -۳-۴
۴- تحلیل و جمعبندی۱۲۷ -۴

فصل پنجم: نتایج، پیشنهادات، بحث و نتیجه گیری

مقدمه ۱۲۹
۱- نتایج ۱۳۰ -۵
۱- بعد نظری ۱۳۰ -۱-۵
۲- بعد عملی ۱۳۱ -۱-۵
۲- پیشنهادت ۱۳۴ -۵
۱- حوزه اهداف کلان و راهبردها ۱۳۴ -۲-۵
۲- الگوی سیاست‌گذاری ۱۳۷ -۲-۵
۱- نظام پیشنهادی کالبدی – فضایی ۱۳۸ -۲-۲-۵
۲- نظام پیشنهادی کاربری زمین ۱۳۹ -۲-۲-۵
۳- نظام پیشنهادی حمل‌ونقل ۱۴۰ -۲-۲-۵
۳- بحث و نتیجه‌گیری ۱۴۰ -۵
نتیجه‌گیری ۱۴۵
منابع و مآخذ ۱۴۶
پیوست ۱۵۳
چکیده انگلیسی ۱۵۸

فهرست نقشه ها:

۱- روند توسعه کالبدی شهر خرم‌آباد ۵۱ – نقشه ۳
۲- پهنه‌بندی شهر بر اساس کارکردهای خرده‌فروشی ۵۴ – نقشه ۳
۳- پهنه‌بندی شهر بر اساس کارکردهای بانک و خدمات مالی ۵۵ – نقشه ۳
۴- پهنه‌بندی شهر بر اساس کارکردهای اداری ۵۶ – نقشه ۳
۵- پهنه‌بندی شهر بر اساس کل کارکردها ۵۷ – نقشه ۳
۶۰۶۵- ۶- پهنه‌بندی شهر بر اساس نرخ رشد ۷۵ – نقشه ۳
۷- پهنه‌بندی شهر بر اساس تمرکز شاغلین خرده‌فروشی ۶۱ – نقشه ۳
۸- پهنه‌بندی شهر بر اساس تمرکز شاغلین بانک و خدمات مالی ۶۲ – نقشه ۳
۹- پهنه‌بندی شهر بر اساس تمرکز شاغلین اداری ۶۳ – نقشه ۳
۱۰- پهنه‌بندی شهر بر اساس تمرکز شاغلین کل کارکردها ۶۴ – نقشه ۳
۱۱ – پراکنش آثار تاریخی، فرهنگی، طبیعی و غیره در مرکز شهر ۶ – نقشه ۳
١٢ – نمودار سفرهای جذب‌شده ۶ – نقشه ٣
١٣ – خطوط تمایل ترافیکی ۶ – نقشه ٣
١۴ – محدوده مرکز شهر بر اساس شاخص‌های چهارگانه۷۰ – نقشه ٣
١

فهرست جداول:

۱- خصوصیات و ویژگیهای کیفیت زندگی شهری از منظر محققین مختلف۳۰ – جدول ۲
۲- شاخص شرایط زندگی و متغیرهای اصلی تشکیلدهنده آنها ۳۳ – جدول ۲
۳- شاخصهای کیفیت زندگی شهری و متغیرهای اصلی تشکیلدهنده آنها ۳۶ – جدول ۲
۴- مفاهیم اصلی مرتبط با مرکز شهر۴۱ – جدول ۲
۱- تحولات مهم تاریخی، سیاسی و اجتماعی شهر خرمآباد۵٠ – جدول ۳
٢- معرفی محدودههای عملکردی شاخصهای چهارگانه تعیین مرکز شهر ۶۶ – جدول ٣
٣- شاخصهای اصلی کیفیت زندگی شهری جهت سنجش سطح زندگی در مراکز – جدول ٣
شهری۸۲

١- مشخصات عمومی مرکز شهر خرم آباد ٨٩ – جدول ۴
٢- شاخصهای اصلی سنجش کیفیت زندگی شهری و متغیرهای اصلی تشکیلدهنده – جدول ۴
آنها در مرکز شهر خرمآباد٩۵
٣- جایگاه مرکز شهر خرم آباد در سلسله مراتب مراکز شهری به لحاظ کیفیت زندگی – جدول ۴
شهری ١٣١

۱- محدوده موردمطالعه و کاربری‌های تشکیل‌دهنده آن ۹۰ – نقشه ۴
٢- تراکم جمعیت روز در مرکز شهر ۱۰۱ – نقشه ۴
٣- تراکم جمعیت شب در مرکز شهر۱۰۲ – نقشه ۴
۴- سنجش امنیت اجتماعی در مرکز شهر١٠٣ – نقشه ۴
۵- پراکنش فضاهای گذران اوقات فراغت در مرکز شهر١٠۴ – نقشه ۴
۶- تراکم خانوار در واحد مسکونی در مرکز شهر١١٢ – نقشه ۴
٧- ارزش معاملاتی زمین و بنادر مرکز شهر و پیرامون آن١١٣ – نقشه ۴
٨- پهنه‌بندی شهر بر اساس ضریب تکفل١١٧ – نقشه ۴
٩- سطح سرویس خیابان‌های اصلی مرکز شهر١٢٠ – نقشه ۴
١٠ – نمودار نوع مصالح بر اساس حوزه‌های آماری در مرکز شهر١٢۶ – نقشه ۴
١١ – نمودار عمر بنا بر اساس حوزه‌های آماری در مرکز شهر١٢٧ – نقشه ۴
١٢ – پهنه‌بندی مرکز شهر بر اساس کیفیت ساخت١٢٨ – نقشه ۴
١٣ – توزیع دانه‌بندی بافت شهری مرکز شهر١٢٩ – نقشه ۴
١- پلان سیاست‌گذاری سازمان کالبدی – فضایی ١۴۶ – نقشه ۵
٢- پیشنهاد نظام کاربری زمین ١۴٧ – نقشه ۵
٣- نظام حمل‌ونقل پیشنهادی١۴٨ – نقشه ۵