توسعه گردشگری روستایی

توسعه گردشگری روستایی :

مقاله ارزیابی قابلیتهای گسترش گردشگری روستایی در کازرون

فهرست مطالب

چکیده

امروزه  توسعه گردشگری روستایی ( صنعت توریسم )  یکی از اهداف مهم در برنامه های اقتصادی کشورهای در حال توسعه است که می توان با برنامه ریزی صحیح در این بخش زمینه ایجاد اشتغال و درآمد را فراهم آورد. گسترش توریسم روستایی  در این مهم بسیار تاثیرگذار می باشد که به تبع از ایجاد شغل و درآمد برای روستاییان، می تواند مانع مهاجرت روستاییان به شهرها و مسائل مربوط به این مهاجرت ها از جمله حاشیه نشینی گردد.

حوزه روستایی کازرون یکی از مناطقی است که دارای قابلیت های شایان توجهی در این بخش است که در این مطالعه مورد بررسی است. سئوال اصلی پژوهش حاضر این است که حوزه روستایی کازرون چه قابلیت هایی در زمینه گردشگری دارد و چگونه می توان این صنعت را در این منطقه رونق بخشید. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده که با استفاده از مدل SWOT به بررسی نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدهای این صنعت پرداخته شده و با توجه به اینکه نقاط قوت داخلی بر موارد دیگر غالب بود، استراتژی تهاجمی برای ارائه راهکارها مناسب بود.

نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که توسعه فعالیت های گردشگری در حوزه روستایی کازرون در گرو به کارگیری استراتژی هایی است که با استفاده از مدل مکمل QSPM  در نهایت اولویت بندی شده است.

کلمات کلیدی: گردشگری روستایی ، SWOT، QSPM، کازرون

مقدمه

امروزه صنعت توریسم به عنوان صنعتی پویا و با ویژگی­های توسعه مدارانه­اش بخش مهمی از فعالیت­های اقتصادی و تولیدی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود اختصاص داده است.

رشد صنعت گردشگری در طی سال­های آخر قرن بیستم توجه به ملاحظات زیست محیطی و شاخص­های توسعه پایدار همانند سایر صنایع را ضروری ساخته است ( کردی، 1381، ص2 و شارپلی، 1380، ص 53 ). بنابراین در چارچوب طرح­های آمایشی اعم از ملی، منطقه­ای و محلی، صنعت توریسم به عنوان یکی از ابزارها و مؤلفه­های مهم توسعه و محرومیت‌زدایی مطرح می­شود ( سازمان برنامه و بودجه، 1371، ص 1 ).

این صنعت که از مهمترین عوامل عمران ناحیه­ای به شمار می­رود، فعالیتی است ارز آور و متعادل کننده که موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه شده و توزیع عادلانه درآمد و همچنین اشتغال­زایی را به همراه دارد ( شکویی، 1354، ص 17 ).

امروزه رشد جمعیت در مناطق روستایی، بدون سرمایه ­گذاری نظام­ مند در جهت تقویت زیرساخت­های اقتصادی و متنوع­سازی آنها منجر به گسترش بیش از حد فعالیت­های تولیدی و متکی بر منابع طبیعی ( آب، خاک، جنگل، مرتع و … ) شده است که این گسترش ناپایدار به نحوی محسوس منجر به تخریب فزاینده منابع طبیعی موجود گردیده است ( محلاتی، 1380، ص 203 و فیض ­الهی، 1383، ص3)

این پیامد منفی همراه با نرخ بهره­وری پایین نیروی کار در نتیجه مکانیزاسیون نامناسب، نرخ بالای بیکاری در بخش تولیدات روستایی و همچنین همراه با گسترش تکنولوژی سرمایه­بر امکان ایجاد فرصت­های شغلی پایدار در تولید درآمد از طریق گسترش کارکردهای متکی بر مبنای طبیعی در جهت پاسخگویی به خیل عظیم بیکاران روستایی که از سرمایه و مهارت چندانی هم بهره نمی­گیرند و عمدتاً مجبور به مهاجرت به کلانشهرها و گسترش حاشیه نشینی می‌باشد را تا حدی غیر ممکن ساخته است ( شریفزاده و مرادنژاد، 1381، ص 53).

باید اذعان داشت که گردشگری به تنهایی نمی­تواند جوابگوی همه نیازهای روستاییان باشد و باید در ارتباط تنگاتنگ با سایر بخش­های اقتصادی و با برنامه­ریزی اصولی قرار گیرد تا بتواند نتایج و پیامدهای مناسبی در جهت توسعه و به ویژه توسعه پایدار نواحی روستایی را به همراه داشته باشد (رضوانی، 1384، ص 264 و افتخاری و مهدوی، 1385).

شهرستان کازرون یکی از مناطقی است که به لحاظ گردشگری روستایی دارای قابلیت­های بالایی است که می­تواند موجب توسعه منطقه، ایجاد شغل و درآمد، جلوگیری از مهاجرت به کلانشهرها (در اینجا شیراز منظور است) شود.

در رابطه با توریسم روستایی و اهمیت آن تحقیقات زیادی در ایران و جهان صورت گرفته است که چند مورد از آن­ها به صورت خلاصه ذکر می­شود:

رزا (2002) نشان داد مدل اقتصادسنجی برای افتراق گردشگران سنتی از مدرن در اقامتگاه­های تفریحی مناطق روستایی اسپانیا می­تواند مفید باشد. اینگ و ژوا (2007) دریافتند ارتباط متقابل میان ذینفعان و جامعه مشارکتی در گردشگری فرهنگی مناطق روستایی چین می­تواند سودمند باشد. افتخاری و قادری (1381) نقش گردشگری روستایی را در توسعه روستایی مورد بررسی قرار دادند. فیض­اللهی (1383) توان­ها و استعدادهای توسعه روستایی در شهرستان مشکین­شهر را بررسی کرده است.

تقدیسی و همکاران (1386) تبلیغ و اطلاع‌رسانی از نقاط بکر و گروهبندی توریست وارد شده به ایران بر اساس انگیزه­ها جهت برنامه­ریزی صنعت توریسم روستایی را اساس کار می­دانند. اکبری و یمانیان (1387) به منظور تبیین مولفه­های سازنده طراحی پایدار روستایی مدل مکان پایدار را پیشنهاد کردند. مافی و سقایی (1387) گردشگری روستایی را در پیرامون شهر مشهد بررسی کردند و نشان دادند که روستاهای دارای قابلیت گرشگری در شعاع 43 کیلومتری این شهر شکل­دهنده محصول گردشگری روستایی در این منطقه هستند.

شهیدی و همکاران (1388) با ارزیابی و بازنگری رویکرد راهبردی، در چارچوب مدل swot به تبیین جایگاه توریسم در توسعه روستای لواسان پرداختند.

به طور خلاصه اهمیت و ضرورت این تحقیق به شرح زیر است:

–        توسعه و تحول اقتصاد منطقه به منظور ایجاد فرصت های شغلی جدید، افزایش درآمد و بهبود امکانات.

–        دستیابی به توسعه روستایی و تعادل منطقه­ای.

–        کاهش مهاجرت­های روستا – شهری به منظور کاستن از مشکلات شهری.

هدف این پژوهش این است که با شناسایی قابلیتهای گردشگری روستایی منطقه مورد مطالعه به ارائه راهکارهای مناسب در جهت توسعه این صنعت بپردازد.

فهرست : 

چکیده

مقدمه

مواد و روش

یافته های تحقیق

منابع و جاذبه های گردشگری کازرون

ماتریس ارزیابی عوامل خارجی

ماتریس ارزیابی عوامل داخلی

مرحله تصمیم گیری

اولویت بندی استراتژی ها

نتیجه گیری

منابع(فارسی و انگلیسی)

j,sui ‘vna’vd v,sjhd ;hcv,k