پروژه درس تحلیل دینامیک های سیستم

دانشکده مهندسی صنایع

فهرست مطالب پروژه درس تحلیل دینامیک های سیستم :

مقدمه:    ۲

اهمیت تحقیق    ۳

تعریف نخبه:    ۳

پدیده مهاجرت مغزها: بحران کشورهای درحال توسعه    ۴

ره یافتهای حل بحران    ۵

ﻃﺮح ﻣﺴﺌﻠﻪ    ۶

بیان مساله    ۷

چارچوب نظری    ۸

نظریه های موجود    ۸

نظریه راونشتاین    ۸

نظریه اورتلی    ۸

نظریه تودارو    ۸

نظریه سجاستاد    ۸

نظریه دوگانگی منطقه ای    ۹

مدل تعادلنئوکلاسیک    ۹

نظریه وابستگی    ۹

الگوی مهاجرتزنجیرهای    ۹

نظریه مورداستفاده    ۹

تعریف مفاهیم    ۱۰

– عوامل جاذبه درمقصد:    ۱۰

– عوامل دافعه درمبدا:    ۱۰

فرارمغزها:    ۱۰

عوامل موثردرفراارمغزهادرایران:    ۱۱

راهکارهایپیشنهادی جهت جلوگیری ازفرارمغزها:    ۱۱

متغیرهایاصلی مساله    ۱۲

فرضیه دینامیک یوروابط علی ومعلولی    ۱۶

نمودارعلی معلولی عوامل کاهنده میزانمهاجرت    ۱۶

نمودارعلی معلولی عوام لا فزایندهمیزان مهاجرت    ۱۷

نمودارعلی معلول یکلی    ۱۸

سیاست گذاری    ۱۸

نتیجه گیری    ۳۳

دسته : رشته مهندسی صنایع

مقدمه:

در این چند سال اخیر با فضایی که در کشور ایجاد شده و مسائلی که در این مدت رخ داده خیلی از بسترها را برای گسترش علم و فراهم کردن زمینه مناسب برای جوانان اهل علم فراهم کرده که با تمام مشکلات و سدهایی که برای رسیدن به خواسته هایشان هست تمام آنان را با جان و دل بپذیرند و هنوز هم در این کشور مشغول به خدمت باشند. اما با تمام این صحبتها درصد بزرگی از جوانان و نخبگان علمی هنوز مایلند به کشورهای پیشرفته مهاجرت کنند .

در این میان عوامل و مسائل زیادی چه از نظر سیاسی ؛ اقتصادی ؛ اجتماعی و …. وجود دارند که باعث دلسرد شدن و مهاجرت نخبگان شده است .

یکی از مهمترین و تاریخی ترین حوادثی که باعث نا امیدی و عدم رضایت جوانان تحصیل کرده از اقامت و تحصیل در ایران است؛ عواملی است که امنیت را برای جامعه نخبه و فرهیخته کشور صلب کرده و آزادی تفکر و بیان را از آنان می گیرد.

امنیت شغلی، امنیت جانی و تامین اجتماعی شاید بنیادهای اولیه رضایت برای نخبگان و دانشمندان باشد که متاسفانه در ایران همیشه مورد تعرض است.
کارهای اجتماعی نه خلق الساعه است ونه انفرادی که بتوان آن را به صورت منفک و مجزا در نظر گرفته و مورد بررسی قرار داد. برخورد تحلیلی با رفتار اجتماعی بیانگر این نکته است که عمل اجتماعی عمل ساخت یافته ای است که در یک نظام روابط متقابل شکل میگیرد.

تلاش برای فهم جامعه به صورت دقیق یادگار عصر رنسانس است که اروپایی ها سعی در فهم قواعد حاکم بر جامعه میکردند.

در افق دیدی به مدت ۵۰ سال ما به برسی این سیستم پرداختیم و به نتایج مهمی رسیدیم، که در ادامه به بررسی آن میپردازیم.
ﺟﻤﻬﻮریاﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﻧﻴﺰازﺟﻤﻠﻪﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﻀﻞ مهاجرت مغزهاروﺑﺮو ﺑﻮده وﻫﺴﺖ. ﺑﻪﻧﻈﺮﻣﻲرﺳﺪﺑﺎ وﻗﻮع اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ و ﺳﭙﺲﺟﻨﮓﺗﺤﻤﻴﻠﻲ ﺑﺪﻳﻬﻲﺑﻮدﻛﻪﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮﻧﻈﺎم ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻲﺛﺒﺎﺗﻲﻫﺎی ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﻗﺘﺼﺎدی واﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﺎﺷﻲازﺟﻨﮓ، ﻣﻮج ﻣﻬﺎﺟﺮت وﻓﺮارﻣﻐﺰﻫﺎ ازاﻳﺮانﺑﻪوﺟﻮدآﻳﺪ. ازاﻳﻦ رو براﺳﺎسﺑﺮﺧﻲ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮانﮔﻔﺖﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻲﻫﺎی ﺳﻴﺎﺳﻲﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲﻣﻬﺎﺟﺮتﻧﺨﺒﮕﺎن اﺳﺖ.

اﻣﺎاداﻣهروﻧﺪﻣﻬﺎﺟﺮتﻧﺨﺒﮕﺎنﭘﺲازﭘﺎﻳﺎنﺟﻨﮓ (وﺑﺮﻗﺮاریﺳﺎﻣﺎنﺳﻴﺎﺳﻲ نسبی دراﻳﺮان) اﻳﻦﺳﺆال راﺑﻪذﻫﻦمی رساند ﻛﻪ ﭼﺮاﺑﺎوﺟﻮد ﺳﺎﻣﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ،ﻣﻬﺎﺟﺮتﻧﺨﺒﮕﺎن ازﻛﺸﻮرﺗﺪاوم ﻳﺎﻓﺘﻪاﺳﺖ؟ دراﻳﻦﻣﻘﺎﻟﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﻬﺎﺟﺮتﻧﺨﺒﮕﺎن ازاﻳﺮان با دیدگاه تفکر سیستمی ﻣﻮردﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮارﻣﻲﮔﻴﺮد. در پی آنیم که روابط حاکم بر مهاجرت نخبگان کشور را بررسی کنیم و به تحلیل سیاست های موجود کشور بپردازیم.

اهمیت تحقیق

ایران در بین 98 کشوری که مهاجرت نخبگان یا فرار مغزها را در کارنامه‌ی خود ثبت کرده‌اند، جایگاه اول را به خود اختصاص داده است.

• براساس آخرین آمارهای اداره‌ی گذرنامه، روزانه پانزده مهندس و هفت نفر با داشتن مدرک دکترا از کشور خارج می‌شوند و روند فرار مغزها از کشور همچنان سیر صعودی دارد.
• براساس اطلاعات منتشره از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سالانه 145 هزار نفر از کشور مهاجرت می‌کنند که 105 هزار نفر آنها دارای تحصیلات دانشگاهی هستند.
• به گزارش یک مسوول وزارت نفت، فرار مغزها موجب خروج سالانه 50 میلیارد دلار از ثروت ملی کشور می‌شود. (در حالی که تربیت یک کارشناس و متخصص حدود 500 هزار دلار برای کشور هزینه دارد، خروج تعداد فوق‌الذکر موجب از دست رفتن سالانه 50 ملیارد دلار از ثروت کشور می شود.)
• یک گزارش دیگر حاکی است، در حالی که ایران سالانه 12 میلیارد دلار نفت صادر می‌کند، باصدور سالانه 38 میلیارد دلار در صدور نخبگان، گوی سبقت را از همگان ربوده است (کدیور،1384).

تعریف نخبه:

نخبه: به فرد برجسته و کارآمدی اطلاق می‌شود که اثر گذاری وی در تولید علم، هنر و فناوری کشور محسوس باشد و هوش، خلاقیت، کارآفرینی و نبوغ فکری وی در راستای تولید دانش و نوآوری موجب سرعت بخشیدن به رشد و توسعه علمی و متوازن کشور گردد. احراز نخبگی افراد براساس آیین نامه پیشنهادی هیئت امناء و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد بود.

پدیده مهاجرت مغزها: بحران کشورهای در حال توسعه

مهاجرت در جهان کنونی تبدیل به پدیده ای فراگیر شده است. مهاجرت نخبگان، تنها دامن کشورهای در حال توسعه را نگرفته، بلکه در کشورهای توسعه یافته نیز مساله ای به نام مهاجرت متخصصان وجود دارد که نمونه آن مهاجرت نخبگان از کانادا به کشور امریکاست.

به طور کلی مهاجرت امری مذموم و ناپسند نیست، اما پدیده فرار مغزها که به خروج وسیع متخصصان و اندیشمندان یک کشور اشاره دارد، برای کشور مبداء بار ارزشی اش منفی است و مذموم تلقی می شود و این مساله زمانی به عنوان یک معضل اجتماعی مطرح می شود که کشور مهاجر فرست از فقدان چنین افرادی در رنج و کمبود باشد.

در عصر جهانی شدن، اقتصاد صنعتی موج دومی به اقتصاد موج سومی یا اقتصاد دانش محور تغییر ماهیت داده است. در این نوع اقتصاد، اطلاعات همچون یک کالای اقتصادی در فرآیند تولید، توزیع و مصرف، جایگاه ممتازی به دست آورده است؛ در همین زمینه متخصصان و اندیشه گران، به مثابه نیروی مولد این کالای گرانبها، بیش از پیش صاحب قدرت و منزلت گشته اند و از آنها به عنوان سرمایه انسانی یاد می شود.

کمبود نیروی انسانی متخصص باعث کندی در پیشرفت اقتصادی یک کشور می شود. یک کشور به هر اندازه هم که دارای منابع طبیعی فراوان و سرمایه کافی باشد، اگر فاقد نیروی انسانی لازم و در حد احتیاج باشد نمی تواند به برنامه های اساسی که برای روند توسعه لازم است، روی آورد. از این رو می توان مهاجرت مغزها را فاجعه ای بر ضد جریان توسعه تلقی کرد؛ به قول تئودور شولتز کلید توسعه اقتصادی، خود انسان است نه منابع آن.

در این رابطه مساله قابل تامل اینجاست که چرا مهاجرت مغزها در کشورهای توسعه یافته از اهمیت خاصی برخوردار نبوده ولی برای کشورهای در حال توسعه به یک بحران تبدیل شده است؟